Free songs
Ana Sayfa / Edebiyat / *Edebiyat / Gezi Notları / Dr. Hayati BİCE / Kazakistan Notları – Ekim 2022 / 2. Kısım

Dr. Hayati BİCE / Kazakistan Notları – Ekim 2022 / 2. Kısım

Kazakistan Notları – Ekim 2022
II
YOL/YOLDAŞ
Yaklaşık 8 saatlik Ankara-İstanbul-Almatı-Şimkent-Türkistan yolculuğunu birlikte yaptığımız Dr. Ayhan Pala ile bu uzun seyahat unutulmaz sohbetlerle geçiverdi.
8 yıl Türkistan’da görev yapmış olan Pala, tarihçi olarak bölgenin ruhunu en iyi kavrayanlardan bir bilim adamımız. Oğuz Han ile ilgili bilindik görüşlerin ötesinde fikirleri olan Pala’nın genetik-tarih ile ilgilenmesi benim için olağandışı idi. Ankara’ya dönüş yolunda yaşadığımız sürprizi ise unutamayacağız.

HORASAN ERENLERİ
Kongreye dikkat çekici bir tebliğ sunan İran Türklerinden öğretim üyesi Dr. Ilgar Baharlu ile gençliğimde çokça kullanılan -ve artık o kadar sık rastlamadığım- “Horasan Erenleri” ibaresinin ilk olarak kim/kimler tarafından kullanıldığı konusunda sohbetimiz kesin bir sonuca varamadı. Ancak coğrafi olarak Horasan bölgesinin tarihte zaman zaman daralıp genişleyerek kullanımının önemi konusunda mutabık kaldık.

Dr. Ilgar Baharlu’nun sunumunda kaynağını verdiği Ahmed Yesevi şehrinin “Mihmanname-i Buhara” adlı eserde “Türkistan’ın Kabesi” olarak anılmasının önemi ise tartışılmaz.
Mir Ali Şir Nevâyî (ö. 1501) de “Nesayimül-Muhabbe” adlı eserinde Yesi’yi “Türkistan ehlinin kıblegah-ı duâsı” olarak kaydetmiştir.

***

YESEVÎ TORUNLARI
Konferanslardaki çay molaları katılımcılar arasında sohbet yanısıra umulmadık olaylara da sahne olabiliyor.
Böyle bir anda yanımıza gelen Türkistan şehrinin sakinlerinden ve Yesevî’nin 31. kuşaktan torunu olduğunu söyleyen Orazbay adlı bir aksakal, elindeki şecerelerden ve yazmalardan söz etti. Prof. Dr. Necdet Tosun ile ısrar edince sadece şecereyi görmemize izin veren (şecerenin fotografını almamızı bile istemeyen) bu aksakalın iddiaları, Yesevî ailesinin bugünlere sadece Gevher Şehnaz adlı kızı üzerinden değil Cemile isimli bir diğer kızı kanalıyla da ulaştığını içeriyordu. Bu konuyu Kazakistan’ın değerli bilgini Prof. Dr. Muminov Ashirbek‘e havale ettik.
***

YENİ DOSTLAR
Kongreler, bazen daha önce ismi bile bilmediğiniz bilim insanları ile tanışma vesilesidir.
Divân-ı Hikmet’i İran’daki akademik eğitimi sırasında Tahran Üniversitesi kütüphanesindeki 1893 tarihli Kazan baskısından (3. Baskı) yola çıkarak hazırlayan Kuanishbek Kari ile Türkistan tasavvufunu araştıran Yayoi Kawahara onlardan ikisi idi.
Japonya’dan gelen Yayoi Kawahara’nın Hokand Hanlığı döneminde tasavvufu çalışırken öğrendiği akıcı Özbek Türkçesi ile yaptığı sunum harika idi. Yayoi Hanım ile bir sohbetimizde Japon kültüründe “veli/holyman/saint” karakterinde bir karakter olup olmadığını konuştuk. Kuanishbek Kari de Yesevi hikmetlerinin İran’daki tesirinin somut bir göstergesi olan Divân-ı Hikmet yayınında Yusuf Hemedanî isminin de bir hikmette geçtiğini belirterek kongreye kayıt düştü.

***

YERALTI HALVET HÜCRESİ

Türkistan ziyaretimde Hazret Sultan Yesevî’nin yeraltı halvet yerinin bulunduğu binadaki makette TDV İslâm Ansiklopedisi’nde yanlışlıkla Yesevî halvethanesi olarak çizimi verilen mekanın, Yeseviyye silsilesinden Kumşık Ata’ya ait olduğu ilgili maketin tanıtım etiketinde gösterilmiştir.

***

DİVÂN-I HİKMET ARMAĞANI
Bildirimi sunarken yanımda bulunan Divân-ı Hikmet’i yurda dönerken etkinliğin görünmeyen kahramanlarından Dinara Arinova’ya Hazret Sultan Yesevî Müzesi Kütüphanesi’ne konulmak üzere armağan ettim.
Bugün bana ulaştırılan aşağıdaki fotograflar Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi tarafından 11. baskısı yapılan ve üzerinde “Hazırlayan” olarak ismimin yer aldığı Divân-ı Hikmet’in yerini bulduğunu gösterdi.
Dinara Arinova ile Hazret Sultan Müzesi Kütüphanesi’nin müdiresi Meruert Köpeeva’ya teşekkür ederim.

Hakkında editor

Yoruma kapalı.

Yukarı Kaydır